Πέτερ Σλότερνταϊκ, Στη σκιά του Σινά. Μετάφραση: Νίκος Σουελτζής

Σε αυτό το δοκίμιο, ο Πέτερ Σλότερνταϊκ αποσαφηνίζει τις θέσεις του για τη θρησκεία και τον ρόλο της στις προνεωτερικές και τις νεωτερικές κοινωνίες, με αφετηρία τη βιβλική αφήγηση του επεισοδίου που έλαβε χώρα στο όρος Σινά μετά τη σύναψη Διαθήκης ανάμεσα στον Θεό και τον ιουδαϊκό λαό μέσω του Μωυσή (βιβλίο της Εξόδου). Εκεί, σύμφωνα με τον συγγραφέα, αναδύθηκε για πρώτη φορά αυτό που ο ίδιος ονομάζει «μοντέλο Σινά»: η λογική της ολικής συμμετοχής σε μια κοινότητα, μέσω της απόλυτης υπακοής στις επιταγές της κοινής πίστης, όπως και της κοινής γλώσσας.

Ο μονοθεϊσμός χαρακτηρίζεται από τη λογική του ενός Θεού, ο οποίος απαιτεί τη μέγιστη αφοσίωση. Εξού και στον πυρήνα του μονοθεϊσμού βρίσκονται επίσης ο φόβος της αποθέωσης, της αίρεσης και της ετεροδοξίας. Ο μονοθεϊσμός, λοιπόν, κατά τον Σλότερνταϊκ, σχετίζεται πρώτα και κύρια με ένα συγκεκριμένο είδος εσωτερικής βίας: τη βία που στρέφεται εναντίον όσων παραβιάζουν τη συνθήκη συμμετοχής στην κοινότητα με μια ρήξη της αφοσίωσης και της πίστης τους.

Στη βάση αυτής της ανάλυσης της εσωτερικής λογικής που διέπει τον μονοθεϊσμό, ο Σλότερνταϊκ ανατρέχει στην ιστορική του κληρονομιά και δείχνει πώς μια τέτοια καταγραφή μάς επιτρέπει να ερμηνεύσουμε διάφορες σύγχρονες μορφές και εκδηλώσεις φονταμενταλισμού -είτε πρόκειται για ριζοσπαστικούς ισλαμιστές, είτε για την υπερσυντηρητική καθολική Αδελφότητα του Αγίου Πίου, είτε για ευαγγελικές σέκτες στις ΗΠΑ-, καθώς και τις αντιδράσεις των νεωτερικών κοινωνιών απέναντί τους.