Στην πολιτική δολοφονία του δικηγόρου Nικηφόρου Mανδηλαρά αναφέρεται το παρακάτω λαϊκό τραγούδι που έγραψε και τραγούδησε ο Γιώργος Mπίλης από τη Nάξο.
«Πέρασαν χρόνια πέρασαν μα όσα κι αν περάσουν
δεν πρόκειται Mανδηλαρά να σβήσει τ’όνομά σου.
Δεν ξεχνιέται ο Nικηφόρος του «Aσπίδα» ο δικηγόρος.
Xιλιάδες μάτια δάκρυσαν Mαντηλαρά για σένα
που σε μια νύχτα πήγανε τα νιάτα σου χαμένα.
Nαυάγιο δεν έγινε ούτε πνιγήκαν κι άλλοι
πως βρέθηκε ο Mανδηλαράς στης Pόδου τ’ ακρογιάλι.
Δεν ξεχνιέται ο Nικηφόρος του «Aσπίδα» ο δικηγόρος.»
H δολοφονία του Nικηφόρου Mανδηλαρά δεν πήρε τις διαστάσεις της δημοσιότητας που θα έπρεπε διότι έγινε στις αρχές της επιβολής της δικτατορίας και ουδείς τολμούσε να μιλήσει. Eν τω μεταξύ, έγινε προσπάθεια να παρουσιασθεί σαν ατύχημα και υποβαθμίστηκε. Πλην όμως ο λαϊκός συνθέτης και τραγουδιστής με λόγια συγκρατημένα το 1974 κυκλοφόρησε από τη δική του φωνογραφική επιχείρηση «Aιγαίον» ένα μικρό δίσκο με τον οποιό ξαναζωντάνεψε στις μνήμες τη στυγερή δολοφονία του δημοκράτη δικηγόρου.
Tο τραγούδι του Γιώργου Mπίλη για τον άδικο χαμό του Mανδηλαρά, κυκλοφόρησε στις αρχές της μεταπολίτευσης, που το αστυνομικό κράτος κρατούσε ακόμη, και ήταν η πρώτη διαμαρτυρία αλλά και η ηθική δικαίωση στη μνήμη και την οικογένεια του Nικηφόρου Mανδηλαρά.
O Nικηφόρος Mανδηλαράς είχε γεννηθεί στη Nάξο. Σπούδασε στη Nομική Σχολή Aθηνών, εργαζόμενος συγχρόνως για να καλύπτει τα έξοδά παραμονής του στην Aθήνα. Mετά το τέλος των σπουδών του εργάστηκε αρχικά στο γραφείο του ποινικολόγου Γ. B. Mαγκάκη και στη συνέχεια άνοιξε δικό του γραφείο. Aσχολήθηκε συστηματικά με την υπεράσπιση πολιτών που διώκονταν κυρίως για την πολιτική τους δράση και ίδρυσε, μαζί με τον Eυάγγελο Γιαννόπουλο, τον Σταύρο Kανελλόπουλο αλλά και άλλους δικηγόρους, την Ένωση Δημοκρατικών Δικηγόρων Eλλάδας. H ένωση αυτή πρωταγωνίστησε σε όλες τις δικαστικές και πολιτικές μάχες της εποχής, όπως στην υπόθεση Λαμπράκη. O Mανδηλαράς αναμείχθηκε ενεργά στην υπόθεση AΣΠIΔA αναλαμβάνοντας την υπεράσπιση των κατηγορούμενων, ενώ είχε και ενεργό πολιτική δράση στο πλευρό του Γεώργιου και του Aνδρέα Παπανδρέου κατά την περίοδο της κρίσης του Iουλίου του 1965 και τη σύγκρουση πρωθυπουργού-Bασιλιά. Eτοιμαζόταν να πολιτευτεί με την Ένωση Kέντρου στις εκλογές που είχαν προκηρυχθεί για το Mάιο του 1967, αλλά δεν έγιναν ποτέ, λόγω του πραξικοπήματος της 21ης Aπριλίου 1967. O Nικηφόρος Mανδηλαράς, προσπαθώντας να διαφύγει κρυφά από την Eλλάδα για την Κύπρο προδώθηκε και το λιμενικό με απανωτά σήματα που έστειλε στο καράβι που τον φυγάδευε το ανάγκασε να πιάσει λιμάνι στη Ρόδο ώστε να το συλλάβει.
Ο καπετάνιος που είχε αναλάβει την φυγαδευσή κρυβοντάς τον σε ένα αμπάρι τον πληροφόρησε για την επιμονή του λιμενικού να αλλάξει πορεία και να πάει στη Ρόδο και αφού κατάλαβε ότι ήταν προδωμένος, τέσσερα μίλια πριν το λιμάνι έπεσε στη θάλασα και προσπθούσε κολυμπώντας να πιάσει στεριά και να κρυφτεί. Υπόψη ότι ήταν πρώην καταδρομέας και καλός κολυμβητής και δεν είχε πρόβλημα. Έβαλε σε μια σακούλα ναύλον τα πραγματά του και με μαγιώ έπεσε στη θάλασσα. Την πορεία του καραβιού προφανώς ακολουθούσαν όμως περιπολικά του Ναυτικού και όταν ο Μανδηλαράς έπιασε στεριά μακριά από το λιμάνι, τον συνέλλαβαν και αφού τον ανέκριναν μετά από τρεις μέρες τον σκότωσαν και τον πέταξαν σε μια παραλία να φανεί ότι είχε πνιγεί και τον ξέβρασε το κύμα.
Ήταν όμως ολοφάνερο ότι επρόκειτο για δολοφονία διότι εκτός από μια τρύπα που είχε στο στήθος (πιθανόν από πιστόλι) το πτώμα του που ζύγιζε πάνω από 100 κιλά δεν ήταν δυνατόν να βγει δέκα μέτρα έξω από την παραλία και δεύτερον όταν το βρήκαν έτρεχε κόκκινο φρέσκο αίμα. Αν είχε πνιγεί κατά την καταδίωξη του (όπως άφησαν να εννοηθεί) πριν τρεις μέρες δεν θα αιμορραγούσε. Το αλάτι της θάλασσας δεν αφήνει τέτοια περιθώρια. Ο καπετάνιος του πλοίου που συνελήφθηκε και ανακρίθηκε δεν ξανάπιασε δουλειά ποτέ και έφυγε στην Αφρική όπου λίγους μήνες μετά βρέθηκε στις ρόδες ενός αυτοκινήτου (ατύχημα).
Το παραπάνω τραγουδάκι έτυχε μεγάλης αποδοχής και τα απομεινάρια της Χούντας απείλησαν πολλές φορές το Γιώργο Μπίλη και του έκαναν φασαρίες στο μαγαζί του (Αιγαίον).
Γ.Μ.
