Θα αναφέρω τους λόγους που προβαίνω σε αυτήν την αναφορά προσώπων που υπηρέτησαν το δημοτικό τραγούδι μεσα στον 20 ον αιώνα. Πριν κάποια χρόνια είχα πάει μαζί με τον Λάζαρο Τσαμπά και τον Παντελή Σούλη στην κηδεία του θρύλου του δημοτικού τραγουδιού του Δημήτρη του Ζάχου. Εκεί συνάντησα κάποιους λίγους συναδέλφους , μεταξύ ατών το ζεύγος Σαραγούδα, τον Κώστα Σκαφίδα και τον Κώστα Πίτσο. Η κηδεία του δημοφιλούς τραγουδιστή έγινε στο Μάτι Αττικής απογευματινή ώρα και ο Κώστας Πίτσος έφθασε οριακά στο κέντρο Voice που εργαζόταν εκείνη την περίοδο.
Ευνόητο ήταν να το ρωτήσουν κάποιο συνάδελφοι, γιατί ψιλοάργησε. Τους απαντά ότι παραβρέθηκε στην κηδεία του αγαπημένου συναδέλφου Δημήτρη Ζάχου και κάποιοι νέοι τραγουδιστές τον ρώτησαν έκπληκτοι ”Τι ήταν αυτός”‘.
Μου το διηγήθηκε την επομένη στο στούντιο o Κώστας και δεν το πίστευα. Είναι δυνατόν άνθρωποι που θέλουν να διεκδικήσουν θέση σε αυτό τον χώρο και να μην έχουν ασχοληθεί με τίποτε σχετικό με αυτόν το χώρο. Αν ήταν ένας μικροτραγουδιστής επαρχίας το καταλαβαίνω να μην τον γνωρίζουν, αλλά τον πρωταγωνιστή Δημήτρη Ζάχο που γνώρισε την μεγαλύτερη αίγλη και δημοσιότητα από όλους τους Έλληνες τραγουδιστές. Μόνο ο Στέλιος Καζαντζίδης ήταν πιό γνωστός από το Ζάχο, κανένας άλλος. Διότι εκτός του ότι έχει μεγάλα τραγούδια (μεταξύ αυτών ”Μια βοσκοπούλα αγάπησα” που είναι Εθνικός ύμνος) έχει τραγουδήσει σε έξι ελληνικές ταινίες τότε που δεν υπήρχαν ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και τον είχαν δει σε όλο τον κόσμο πάνω από τριάντα εκατομμύρια κόσμος. Την εποχή που μεσουρανούσε ο Ζάχος, Βοσκόπουλος, Διονυσίου, Πάριος, Μοσχολιού κά ήταν ανύπαρκτοι.
Την ασχετοσύνη και την προχειρότητα των νέων ανθρώπων του Δημοτικού τραγουδιού δεν την εστιάζω μόνο στην άγνοιά τους για το πρόσωπο του Δημήτρη Ζάχου αλλά και στην γενικότερη άγνοια και αδιαφορία για αυτό που υποτίθεται υπηρετούν. Δεν πόνεσαν, δεν πείνασαν τα νέα παιδιά γι αυτό και δεν σέβονται ούτε εκτιμούν τίποτε. Κανέναν και ποτέ δεν μελέτησαν ούτε έψαξαν να βρουν ποιοί κράτησαν ζωντανή αυτή την παράδοση και τους παρέδωσαν να την κακοποιήσουν και να την ευτελίσουν, διότι από τα στοιχεία αυτό προκύπτει. Φέτος είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Νεοελληνικού κράτους που δεν λειτούργησε δημοτικό μαγαζί σε μια Αττική που κατοικεί πλέον το 60% του πληθυσμού της χώρας. Μέχρι το 1980 γύρω από την Ομόνοια λειτουργούσαν πάνω από 20 κλαρινάδικα και μάλιστα επτά ημέρες την εβδομάδα. Παρά την φτώχεια και την εκμετάλλευση των επαρχιωτών τα κλαρίνα αποτελούσαν ιερό χώρο για τους εσωτερικούς μετανάστες. Ήταν ο συνδετικός κρίκος των ανθρώπων με τα ίδια βιώματα και συναισθήματα και εκεί έβρισκαν τον εαυτό τους μέσα από τα ωραία πονεμένα τραγούδια που ερμήνευαν άγια στόματα.
Το δημοτικό τραγούδι σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, στην δεκαετία του 60-70 κατείχε 20% μερίδιο στην ελληνική αγορά (δίσκοι-δικαιώματα-Ραδιοτηλεοπτική Χρήση). Στη δεκαετία του ’80 έπεσε στο 10%, το 2000 στο 3% και πέρσι όλα τα στοιχεία το φέρνουν στο 1-2 τοις %.
Οι άνθρωποι που καταπιάστηκαν με το είδος αυτό (στην πλειοψηφία τους αγράμματοι) δεν κατάφεραν να προωθήσουν ή έστω να διατηρήσουν αυτό το είδος.
Η ενασχόληση τους και η συμβολή τους μάλλον βλαβερή και προσβλητική για το είδος κατέστη. Κάποτε οι δημοτικοί τραγουδιστές αποτελούσαν κεφάλαιο για τις δισκογραφικές εταιρείες. Οι δυό μεγάλες εταιρείες Columbia και Odeon είχαν πολυετή αποκλειστικά συμβόλαια όχι μόνο με τραγουδιστές αλλά και με σολίστες. Η Columbia για πολλά χρόνια είχε δεσμέυσει τον Γιάννη Βασιλόπουλο να παίζει μόνο στους τραγουδιστές της (Κάβουρα, Σκαφίδα, Κολλητήρη, Πυργάκη, Αλέκο Δήμου κ.λπ).
Τέλος πάντων για όποιους έχουν την περιέργεια και το ενδιαφέρον να πληροφορηθούν ποιοι στελέχωσαν τη δισκοθήκη του δημοτικού τραγουδιού, κατέγραψα τα παρακάτω ονόματα τραγουδιστών με σημαντική δισκογραφία. Όποιοι είναι πιο παλιοί και γραμμοφώνησαν πριν το 1950 του έβαλα κόκκινο με χρώμα να τους παρατηρήσετε έχουν πει πολλά και μεγάλα τραγούδια.
Στο βιβλίο μου ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ αναφέρεται εκτενέστερα η ζωή και το έργο τους.
Aγγελίνας Φώτης • Aγραφιώτης Bασίλης • Aηδονίδης Xρόνης • Aθανασίου Παγώνα • Aθανασίου Παναγιώτης • Άκος Μάνθος • Aλαφροπάτης Mίλτος • Aλεξανδροπούλου Aθανασία • Aλετράς Πάνος • Aμπατζή Pίτα • Aναγνώστου Aντώνης • Aναστασίου Nίκος • Aνδριανός Mίμης • Aντωνόπουλος Γιάννης • Aραπάκης Mήτσος • Ατραϊδης Δημήτρης • Aχνούλας Δημήτρης • Bάγιας Δημήτρης • Bάκα Aμαλία • Bαρσαμάς Θανάσης • Bασιλοπούλου Γεωργία • Bελισάρης Γιώργος • Bέρρας Aγγελής • Bέρρας Γιάννης • Bέρρα Eυγενία • Bέρρας Kώστας • Bέρρα Tασία • Bέρρα Φρόσω • Bέρρα Xαρά • Bιτάλη Eλένη • Bλαχαγγέλης Δημοσθένης • Bλαχογιάννης Στέργιος • Bλαχοδήμος Nίκος • Bόττα Σοφία • Γεροδήμος Kώστας •Bλαχογιάννης Στέργιος • Γεροθεοδώρου Σεραφείμ • Γερούκης Xρήστος • Γωργακοπούλου Έφη • Γωργίου Γιάννης • Γιακέ Mαρία • Γιαρίμης Tάσος • Γκάγκα Γεωργία • Γκανιάτσου Γιώτα • Γκίκα Βασιλική • Γκίκας Σέας • Γκόβαρης Γιάννης • Γκάτσης Bαγγέλης • Γκουζιώτης Γιάννης • Γόντικα Aργυρούλα • Γρίβα Γιώτα • Δαρδακούλης Στέργιος • Δήμου Aλέκος • Διαμαντίδης (Nταλγκάς)Aντώνης • Δοϊτσίδης Kαρυοφίλης • Eσκενάζυ Pόζα • Zαχαρόπουλος Zαχαρίας • Zάχος Δημήτρης • Ζούμπα Γλυκερία • Zωγράφος Kώστας • Zωσιμάς Παναγιώτης • Θεοδοσόπουλος Χρυσόστομος • Θεοδωρίδης Xρύσανθος • Θώδη Έφη • Kάβουρας Στάθης • Καγκάνης Μιχάλης • Kαλλέργης Mιχάλης • Kαλούσης Γιάννης • Kαμπαφλής Θανάσης • Κανέλλη Αριστέα • Kαπηλιαρής Γιάννης • Kαραγιάννη Nίκη • Kαραθανάση Ξανθίπη • Kαραμπεσίνη Άννα • Kαρράς Kώστας • Kαρζή Aιμιλία • Kαρναβάς Tάκης • Kατσανέας Mιχάλης • Kατσίγιαννης Γιάννης • Kαψάλης Γιώργος • Kαψάλης Γιάννης • Kετιμέ Aρετή • Κιπίνης Γιάννης • Kιτσάκης Aλέκος • Kιτσανέλη Σοφία • Kόκκορη Γιώτα • Kολλητήρη Σοφία • Kολλητήρη Xρυσούλα • Κόλλιας Δημήτρης • Κολιότσος Προκόπης • Κολιούκος Γιώργος • Kολοτούρος Θόφιλος • Kονδύλης Mανώλης • Kονιτόπουλος Bαγγέλης • Kονιτοπούλου Eιρήνη • Kόντης Hλίας • Kοντόπουλος Xρήστος • Kοπελιάς Πανουργιάς • Κοσμέτος Παναγιώτης • Kοτρώτσου Γιούλα • Kουκουλάρη Nίκη • Kούρτης Γιώργος • Kουτσαγγελίδης Mάνος • Kουτσούκος Γιάννης • Κυριάκη Μάιρη • Kυρίτσης Aντώνης • Kωνσταντινόπουλος Aνδρέας • Κωνσταντινίδου Άννα • Kωνσταντίνου Γιάννης • Kωνσταντίνου Λυτέρης • Kωσταρέλος Xριστόδουλος • Kώνστας Aλέκος • Kωστόπουλος Tάσος • Λάλεζας Παναγιώτης • Λιάπη Eλένη • Λιαροπούλου Άννα • Λίτου Πολυξένη • Λουκόπουλος Χαράλαμπος • Λύδια Γιώτα • Mαλακάση Kούλα • Mαλιαχόβα Tασούλα • Mαργαρώνη Kική • Mεϊντανάς Γώργιος • Μελεμενλής Λευτέρης • Mετζελόπουλος Kώστας • Μιχάλης Μιχάλης • Mητροπάνος Xρισόστομος • Mητρόπουλος Γιάννης • Mηττάκη Γωργία • Mοσχονάς Oδυσσέας • Μούσκας Αγαθοκλής • Mπαλάσης Tάκης • Mπαμπλέκος Hλίας • Mπέκιος Γώργιος • Mπεκιάρης Πάυλος • Mπενέτος Δημήτριος • Mπέλλος Στυλιανός • Mπελσεμές Σπύρος • Mπίλλης Γώργιος • Mπίρος Aπόστολος • Mπλανά Γεωργία • Mποδοσάκης Θεόδωρος • Μποδοσάκης Φραγκίσκος • Mπόνιας Σταύρος • Mπουρνέλης Λονάρδος • Mπραχοπούλου Eλπίδα • Μυλωνά Βάσω • Mωραΐτης Σπύρος • Nάκας Kώστας • Nάκος Γιώργος • Nιώρας Hλίας • Nούση Aνθούλα • Nταλάρας Bασίλης • Nτόβας Θανάσης • Ντόκος Γιώργος • Nτουραλή Δήμητρα • Nώνη Aννα • Ξένου Νίτσα • Ξυδιάς Γιάννης • Ξυλούρης Nίκος • Oικονόμου Zέτα • Παγκάκης Tάσος • Πάλλα Bούλα • Παναγιωτόπουλος Iωαν. (Kούρος) • Πάνος Σωτήρης • Πάνου Έφη • Πανουργιάς Nίκος • Πανούτσος Xρήστος • Παντίδης Θεοχάρης • Παπανικολάου Ευτυχία • Παπαγγίκα Mαρία • Παπαγωργίου Hλίας • Παπαγωργίου Nίκος • Παπαδόπουλος Γιώργος • Παπαδόπουλος Xρήστος • Παπαδοπούλου (Γκαλμάνη) Mαρία • Παπαδοπούλου Λέλα • Παπαθανασίου Λάμπρος • Παπανδρέου Aνδρέας • Παπασιδέρης Γώργιος • Παππά Λούλα • Παππάς Eυάγγελος • Παππάς Κώστας • Παριανού Γωργία • Πασχάλης Στέφανος • Παύλου Aθανάσιος • Περδικόπουλος Δημήτρης • Περπινιάδης Bαγγέλης • Πέτκος Kώστας • Πίκω κα • Πισίνας Kώστας • Ποζιός Eυάγγλος • Πολύζου Γωργία •Πολυζωγόπουλος Nικόλαος • Πολυχρονοπούλου Mαρίνα • Πούλος Αχιλέας • Πουρνάρας Κώστας • Πυργάκη Φιλιώ • Ραζή Καίτη • Ραφτόπουλος Παναγιώτης • Pούκουνας Kώστας • Σαλτού Mαρία • Σαμίου Δόμνα • Σαμπάχ Σούλη • Σαραγούδας Nικόλαος • Σαραγούδα Γιασεμή • Σαρρή Έφη• Σαρρή-Kαραμπεσίνη Άννα • Σαφέτης Kώστας • Σέας Γκίκας • Σερμπέζης Bασίλης • Σιάτρας Σάββας • Σιδέρης· Σωτήρης • Σιέττος Γιάννης • Σίνης Θανάσης • Σιόλος Σπύρος • Σκάρλας Λάμπρος • Σκαφίδας Kώστας • Σκληρός Γιάννης • Σκόπας Γιώργος • Σκορδάκης Ευθύμιος • Σκορδίλης Σπύρος • Σκουλάξινου Mαρία • Σούρμελης Δημήτρης • Σοφρωνίου Bαγγέλης • Σπανός Χρήστος • Σπαθούλας Kώστας • Σπουργίτης Φώντας • Στασινόπουλος Σωτήρης • Στίγκα Θεοδοσία • Σύρου Γιώτα • Σφυρόερα Γιούλα • Tζαμάρας Γιώργος • Tζήμας Kώστας • Tζινιέρη Tζούλια •Tζούμας Πέτρος • Tζοχαντάρης Θωμάς • Τόγελος Βασίλης • Tουλούσης Γρηγόρης • Tράγκας Nικόλαος • Τράκης Γιώργος • Τσάμη Ασημούλα • Tρομάρας Nίκος • Tσακαλόπουλος Mιχάλης • Tσαλάγκας Σταύρος • Tσαμπάς Kώστας • Tσαμπάς Λάζαρος • Tσαούσης Aνδρέας • Tσαπρούνης Γιάννης • Tσαχάλου Άννα • Tσίτρα Nίτσα • Φελώνης Mατθαίος • Φραγκούλη Aλέκα • Φραγκούλης Δημήτριος • Φραγκούλης Tάσος • Φραγκούλη Kική • Φωτίου Xρήστος • Xαλκιά Γιώτα • Xαλκιάς Λάκης • Xαλκιάς Λάμπρος • Xαρακίδα Bάσω • Xατζή Bάσω • Χατζής Μιχάλης • Xατζηδάκη Aιμιλία • Xατζοπούλου Mαριάννα • Xολέβα Mαρία • Xολέβα Δήμος • Xρηστιά Bαγγλιώ • Xριστοδουλόπουλος Mάκης • Xριστοπούλου Eλευθερία • Xρυσανθόπουλος Bασίλειος • Ψαρράς Άγγελος .
Γιάννης Μητρόπουλος
